CHUYỆN VỀ NGHỀ HỒI SỨC CẤP CỨU VÀ NỖI BUỒN SÂU THẲM
Nếu Phòng khám bệnh là bộ mặt của một bệnh viện, thì Khoa Hồi sức cấp cứu là Quả tim của bệnh viện.
Nghề Hồi sức cấp cứu, Tây gọi là ICU, ta hay gọi tắt là dân Hồi sức, vất vả lắm. Vất vả nhất bệnh viện, có thời, nhân viên nghe đến về Hồi sức là trốn. Làm ngày, làm đêm, không có thời gian ngủ nghỉ, y tá thì chịu đủ sức ép từ người nhà, từ y sinh, từ đủ nguyên nhân. Bác sỹ thì chịu sức ép lớn nhất từ trái tim của mình, đó là đôi khi, họ hoạt động như người thay mặt Thượng đế. Nếu không có họ, bệnh nhân nặng thêm và rất dễ tử vong. Có họ, có sự nhiệt tâm của họ, người bệnh vẫn nặng và vẫn tử vong.
Thuật ngữ ICU, là từ viết tắt Tiếng Anh của Intensive Care Unit tạm dịch là các đơn vị hồi sức cấp cứu, chăm sóc đặc biệt hoặc điều trị tích cực. Nhiệm vụ chính là chăm sóc liên tục cho những bệnh nhân nặng đang trong tình trạng bị đe dọa tính mạng. Họ cần được chăm sóc liên tục, theo dõi, giám sát chặt chẽ từ các thiết bị hỗ trợ sự sống và thuốc, phương pháp y tế để đảm bảo các chức năng cơ thể bình thường . Vì thế Đội ngũ bác sĩ và y tá được đào tạo chuyên sâu, chuyên chăm sóc bệnh nhân nguy kịch nên có tính cách cũng lạ: Kiên quyết đến cực đoan và chuyên vơ trách nhiệm về mình, hơi tý cáu gắt và chửi bậy thôi rồi, như hũ mắm tôm cả lượt. Đúng thôi, mỗi người bệnh thoát khỏi lưỡi hái tử thần thì có tuổi thọ của nhân viên ICU góp vào.
Các tình trạng phổ biến được điều trị trong ICU bao gồm hội chứng suy hô hấp cấp tính, tăng huyết áp, suy tim, hôn mê, tai biến mạch máu não, K di căn giai đoạn cuối, đa chấn thương, và các tình trạng đe dọa tính mạng khác.
Nguồn bệnh của ICU từ các khoa bệnh, từ phòng mổ, phòng hậu phẫu và từ ngoại viện.
Thuật ngữ ICU mới lắm, chỉ từ độ những năm 50″s của Thế kỷ trước. Ngoài ra, khoa học Hồi sức cấp cứu còn có tên là Reanimatology, khác với Gây mê là Anesthesiology.
Reanimatology được bắt nguồn từ một từ gốc là Anima, có nghĩa là Trí óc, trí não, trí nhớ. Tiếp đầu ngữ Re- có nghĩa là Khôi phục, hồi phục lại; Tiếp vỹ ngữ – tology có nghĩa là môn học, môn khoa học. Vậy, nghề Hồi sức của chúng tôi, dùng từ Reanimatology hay nhất.
Các công việc chính của nghề theo tiếng Tây là Resuscitation, đôi khi là Resuscitation Medicine. Đó là một quá trình nhiều hơn các thao tác: Tilting, blowing, pumping, and zapping. Dịch ra tiếng Ta là: Nghiêng đầu, thổi ngạt, bóp bóng, ép tim như nhiều bác sỹ hồi sức hay tự trào về nghề nghiệp của mình.
Resuscitation là một loạt các công việc dùng các thao tác cấp cứu, sử dụng thuốc và dịch truyền, chế phẩm từ máu và các dịch thay thế máu, các thiết bị như máy thở, máy tuần hoàn ngoài cơ thể, máy lọc máu… để Giảm đau, Gây mê tạm thời, hỗ trợ hô hấp, Cấp cứu rối loạn tim mạch, Điều chỉnh nội môi, Giữ thăng bằng kiềm toan, Bảo tồn và hồi phục não bộ, trí nhớ của người bệnh. Từ đó, hồi sức cho người bệnh, hồi sinh cứu tính mạng người bệnh.
Công việc vất vả lắm, nhưng nhiều khi kết quả vẫn là con số không tròn trĩnh, bệnh nhân vẫn nặng đi và tử vong.
Nỗi buồn nhất của bác sỹ ICU là Bất lực nhìn bệnh nhân thân yêu mà gia đình và nhân viên y tế chăm sóc nhiều ngày, sử dụng quá nhiều biện pháp tốn kém vẫn bỏ họ ra đi. Không sự bất lực nào bằng.
Chợt nhớ năm ấy, chú nhân viên bảo, làm nghề hồi sức chán thật. Người ta nào cám ơn ra viện, cám ơn mổ giỏi, cám ơn đỡ được đứa trẻ đẻ khó, ngôi ngược thành công, còn khoa mình thì chẳng có những niềm vui ấy. Sáng nào trên bàn giao ban cũng toàn giấy mời đi ăn giỗ đầu, cỗ trăm ngày hay mở cửa mả bố em, mẹ em, vợ em hay cháu nhà em…
Thôi, họ còn nhớ đến mình là may lắm rồi, không kiện làm chết bố em, mẹ em, vợ em hay cháu nhà em… là may lắm rồi.
Nhớ cô Loan, cứ nhìn thấy tôi là khóc, giả mẹ em đây, vì anh đưa mẹ em đi bệnh viện mà cụ mất, mẹ em mất.
Anh nói thật, cô đòi thì anh cũng chịu.
Buồn lắm, trái tim người làm nghề Hồi sức mềm lắm, chẳng thể chai sạn chút nào, dễ vỡ lắm.
Cuối cùng, theo các bạn, mồm của bệnh viện ở đâu… Nếu ai cần giải thích, thì tôi sẽ nói, nhưng ở Status khác, lúc khác./.
Viết nhân nỗi buồn đau của một người bạn.
20/5/2019
Bs Phạm Ngọc Thắng.
