Trong cơ thể, quá trình Đồng hóa và Dị hóa diễn ra song song cùng nhau. Đồng hóa là biến hóa những chất ngoại lai như khí thở, đồ ăn thức uống thành những hoạt chất, dưỡng chất của mình.

Đồng có nghĩa là biến thứ xa lạ thành của mình, thành bản thân mình, Hóa là biến hóa. Đồng hóa biến Oxy của giời thành Oxy trong máu; biến đạm, mỡ, đường của thiên nhiên thành a xit a min, đường máu, mỡ máu rồi thành Protein, lipit, gluxit của cơ thể.

Ngược với Đồng hóa là Dị hóa. Nếu Đồng hóa là biến thứ bên ngoài thành thứ bên trong thì Dị hóa lại biến thứ bên trong thành sản phẩm để sử dụng và thải cặn bã ra ngoài. Tỷ như, cơ thể đốt mỡ thành năng lượng, dùng glucose như một thứ chất đốt cho các hoạt động của mình, dùng protein vào đủ mọi hoạt động tái tạo, phát triển, sinh sản…

Đồng hóa và Dị hóa là một Quá trình diễn ra song song, nhất quán và gắn bó chặt chẽ với nhau. Nếu Đồng hóa sử dụng năng lượng và tiêu tốn năng lượng thì đã có Dị hóa tạo năng lượng phục vụ quá trình ấy. Từ những hoạt động đó, cơ thể được sinh ra, phát triển, duy trì hoạt động hàng ngày cũng như duy trì nòi giống cho tương lai.

Quá trình đồng hóa và Dị hóa sẽ tạo dựng hình hài, tái tạo cơ thể, sinh sản, truyền giống, suy nghĩ sáng tác và hưởng thụ của mỗi cơ thể trong đời sống. Tuy nhiên, Quá trình đó cũng sinh ra rất nhiều những sản phẩm phụ phải thải ra ngoài. Quá trình thống nhất này được thực hiện tại các cơ quan của cơ thể.

Đông y thường bảo: Tâm chủ về thần trí, Can tàng huyết, Tỳ chủ về vận nước và đồ ăn, Phế tang khí, Thận tàng tinh. Tây y thì rành mạch nhiệm vụ, chức năng của từng cơ quan trong cơ thể.

Nôm na thì, răng miệng, dạ dày là nhà máy nghiền thô, ruột non là nhà máy chế biến tinh tạo dưỡng chấp, đại tràng cô đặc và thải bỏ chất dư thừa cặn bã. Gan, mật, tụy là nhà máy chế biến, xử trí biến dưỡng chấp thành vật chất, dưỡng chất của cơ thể. Thận là nhà máy xử trí nước thải, lọc cho máu được sạch, loại bỏ chất độc hại và giữ lại những vi chất cần thiết của cơ thể. Tim là nhà máy bơm, đưa máu đi khắp cơ thể và hút mau máu về để đưa lên phổi làm tươi mới, đưa đến thận lọc bẩn… Phổi là nơi làm tươi hồng cho máu, nơi nhận thêm Oxy và thải CO2, thứ được sinh ra trong quá trình Dị hóa. Xương để tạo khung, Cơ khớp để di chuyển, da để bảo vệ và bôi son trát phấn, vân vân.

Hệ thống phủ tạng ấy hoạt động rất tinh vi, diệu kỳ gắn kết với nhau. Bệnh lý làm cho hệ thống trơn tru đó bị trục trặc, hư hại và hỏng cũng như sinh ra rất nhiều sản phẩm độc hại.

Nếu Đông y với vọng, văn, vấn thiết đủ để định tính ra mức độ hư hại của cơ thể, định ra bệnh lý ở tạng phủ nào đó gây cơ thể suy kiệt, suy yếu thì Tây y bằng các hệ thống máy móc khoa học đã cố gắng định lượng những yếu tố vi chất trong cơ thể, soi rõ hình hài của các tạng phủ và đưa ra những dự đoán, chẩn đoán khoa học nhất. Khoa học nhất chứ không và chưa bao giờ là tất cả. Nên Đông Tây y kết hợp sẽ cho những định hướng, gợi ý, chẩn đoán và những hướng, phương pháp chữa trị tốt nhất cho người bệnh.

Nếu trước đây, chữa trị chỉ là bốc thuốc, bổ sung, thay thế dược chất hay dung các chất cạnh tranh, ức chế chất độc, đối kháng và thải độc. hay chất kháng sinh tiêu diệt vi trùng gây bệnh… thì ngày nay, một xu hướng chữa trị hiện đại nữa đã bắt đầu và sẽ phát triển mạnh mẽ.

Điều trị bằng thay thế các cơ quan của cơ thể, thay thế các chức năng nhiệm vụ bằng khả năng của máy móc hay cấy ghép, thay thế hẳn bộ phận cơ thể.

Hàng ngàn năm, hàng trăm năm trước, những ước mơ thay thế những cơ quan yếu ớt, bất lực của cơ thể hay những cơ quan bị hỏng của cơ thể đã có. Đôi cánh Icarus với ước mơ bay lên bầu trời. Loạt truyện khoa học viễn tưởng của Alexander Romanovich Belyaev như: Người bay Ariel, Người cá, Đầu giáo sư Dowel… đã đề cập đến những vấn đề khoa học và kỹ thuật tương lai trong sinh vật học, sinh lý học, y học …và có những dự kiến hết sức táo bạo.

Tác phẩm Đầu giáo sư Dowel đã viết về một phát minh chấn động: tái sinh đầu người chết và từ đó, mở ra triển vọng cải tử hoàn sinh cho con người.

Ngày nay, những chuyện tưởng như huyễn hoặc đó đã dần dần trở thành sự thật. Đã có hệ thống thận nhân tạo, thay thế thận của con người làm chức năng lọc máu, thải chất độc ra ngoài thay cho những quả thận bệnh lý. Đã ghép được thận, gan, tim cho cơ thể để duy trì cuộc song co người bệnh. Đã có hệ thống tim – phổi nhân tao thay thế cho tim – phổi của con người. Người ta có thể sống không cần đến tim – phổi của mình trong nhiều giờ. Điều mà mấy chục năm trước, đến ai có trí tưởng tượng lớn đến mấy cũng khó mà có thể nghĩ ra được.

Xu hướng điều trị hiện đại này cần đồng bộ giữa Đạo đức, Tôn giáo, Khoa học kỹ thuật, Điều kiện kinh tế và Sự hiểu biết của con người.

Bài viết này mở đầu cho loạt bài cung cấp những kiến thức phổ thong nhất về Lọc thận, Lọc máu, ECMO ( Tim –Phổi nhân tạo), ghép thận, ghép gan hay thay thế tim… Những tiến bộ khoa học mà người Việt Nam rất tự hào là đã sánh cùng hạng với những tiến bộ hiện đại nhất của nền y tế Thế giới.

Bác sỹ Phạm Ngọc Thắng.

T/b: Tôi viết loạt bài giới thiệu một số kiến thức cơ bản nhất về Khuynh hướng điều trị mới này. Xin đăng dần để cung cấp những thông tin tối thiểu nhất, các thông tin chi tiết khác mời tra google, đây không phải là Nghiên cứu khoa học, nên chắc chắn nhiều thiếu và sót.